Quy định mới bắt buộc khiến hàng chục triệu xe máy phải xếp hàng: Sẽ lùi thời điểm áp dụng?

Dự thảo mới nhất về Quy định kiểm soát khí thải xe máy

Bộ Nông nghiệp và Môi trường vừa công bố dự thảo mới nhất về Quy định lộ trình áp dụng quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải đối với xe mô tô, xe gắn máy.

Theo dự thảo mới, thời điểm bắt đầu kiểm định khí thải xe mô tô, xe gắn máy tại Hà Nội và TP.HCM được lùi đến ngày 1/7/2027, tức chậm hơn 6 tháng so với dự thảo trước đó. Các đô thị lớn còn lại như Hải Phòng, Đà Nẵng, Cần Thơ và Thừa Thiên - Huế sẽ bắt đầu kiểm định từ 1/7/2028, cũng chậm hơn 6 tháng.

Đối với các tỉnh thành khác trên cả nước, thời điểm triển khai kiểm định khí thải được xác định từ 1/7/2030, song địa phương có thể chủ động điều chỉnh mốc thời gian sớm hơn tùy vào năng lực và tình hình thực tế.

Dự thảo cũng đưa ra phân loại cụ thể mức khí thải áp dụng cho xe mô tô và xe gắn máy, căn cứ theo thời gian sản xuất:

Xe mô tô: Sản xuất trước năm 2008: áp dụng Mức 1. Sản xuất từ 2008 đến 2016: áp dụng Mức 2. Sản xuất từ 2017 đến 30/6/2026: áp dụng Mức 3. Sản xuất sau 1/7/2026: áp dụng Mức 4

Xe gắn máy: Sản xuất trước năm 2016: áp dụng Mức 1. Sản xuất từ 2017 đến 30/6/2027: áp dụng Mức 2. Sản xuất từ 1/7/2027 trở đi: áp dụng Mức 4.

Đáng chú ý, kể từ 1/1/2030, tất cả các xe mô tô và xe gắn máy lưu thông trên địa bàn Hà Nội và TP.HCM bắt buộc phải đáp ứng ít nhất Mức 2 trở lên. Đây là điều chỉnh sớm hơn hai năm so với đề xuất trước đó (năm 2032), cho thấy quyết tâm mạnh mẽ trong việc cải thiện chất lượng không khí tại hai đô thị đông dân nhất cả nước.

Dự thảo cũng dành một phần riêng cho "vùng phát thải thấp" tại Hà Nội. Theo đó, các phương tiện lưu thông vào các khu vực này sẽ phải tuân thủ các quy định khí thải nghiêm ngặt hơn, căn cứ theo Nghị quyết của Hội đồng nhân dân TP. Hà Nội và quy định trong Luật Thủ đô. Đây là bước đi thể hiện rõ chủ trương phân vùng và kiểm soát chặt chẽ nguồn phát thải theo khu vực.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ là cơ quan chủ trì hướng dẫn thực hiện, đồng thời xây dựng và ban hành quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải xe mô tô, xe gắn máy. Cơ quan này cũng cho biết sẽ tiếp tục theo dõi, nghiên cứu và kiến nghị Thủ tướng Chính phủ lộ trình nâng cao tiêu chuẩn khí thải cũng như mở rộng đối tượng áp dụng trong thời gian tới.

 Vậy người dân có thể bị ảnh hưởng ra sao từ quy định mới này? 

Bộ Nông nghiệp và Môi trường đánh giá tích cực về việc triển khai chính sách kiểm định khí thải xe mô tô, xe gắn máy. Chính sách này được kỳ vọng sẽ cải thiện chất lượng môi trường sống, bảo vệ sức khỏe cộng đồng, đặc biệt là các nhóm dễ bị tổn thương như trẻ em và người cao tuổi.

Tác động tích cực đến môi trường và sức khỏe cộng đồng

Chính sách kiểm định khí thải xe mô tô, xe gắn máy sẽ đóng góp vào việc giảm ô nhiễm không khí tại các thành phố lớn như Hà Nội và TP.HCM. Theo đánh giá của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, việc kiểm soát khí thải xe mô tô giúp cải thiện chất lượng môi trường sống, giảm thiểu các bệnh lý liên quan đến ô nhiễm không khí, như các bệnh về hô hấp và tim mạch.

Điều này không chỉ nâng cao chất lượng sức khỏe cộng đồng mà còn giúp giảm thiểu chi phí y tế gián tiếp và thiệt hại kinh tế do các bệnh này gây ra.

Chính sách này đặc biệt có ý nghĩa đối với nhóm người dễ bị tổn thương, bao gồm trẻ em và người cao tuổi, những đối tượng thường xuyên chịu ảnh hưởng nặng nề từ ô nhiễm không khí. Bằng cách giảm thiểu ô nhiễm, chính sách này sẽ giúp bảo vệ sức khỏe của họ.

Thúc đẩy phát triển công nghệ và cơ hội kinh tế

Một tác động quan trọng của chính sách là thúc đẩy nghiên cứu công nghệ đối với các phương tiện giao thông, đặc biệt là xe mô tô và xe gắn máy. Chính sách này không chỉ hỗ trợ các doanh nghiệp trong việc nâng cao chất lượng xe mà còn tạo cơ hội cho việc phát triển xe điện.

Điều này mở ra một thị trường mới cho các ngành công nghiệp phụ trợ, bao gồm sản xuất và tái chế pin, cũng như thu mua và tái chế linh kiện xe máy cũ.

Bên cạnh đó, việc xã hội hóa kiểm định khí thải sẽ tạo ra cơ hội kinh doanh và việc làm cho cộng đồng, đặc biệt là trong lĩnh vực bảo dưỡng, sửa chữa xe để đạt chuẩn khí thải. Điều này có thể giúp tạo ra nhiều công việc mới trong ngành công nghiệp phụ trợ và tạo động lực cho các ngành công nghiệp tái chế.

Cải tiến hệ thống pháp luật và nâng cao nhận thức cộng đồng

Chính sách kiểm định khí thải cũng đóng vai trò quan trọng trong việc hoàn thiện hệ thống pháp luật về kiểm soát khí thải, góp phần cụ thể hóa các quy định trong Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 và Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ năm 2024.

Việc triển khai kiểm định khí thải sẽ không chỉ giúp giảm thiểu ô nhiễm mà còn giúp bảo trì và bảo dưỡng xe, từ đó phát hiện sớm các lỗi và hỏng hóc, giúp giảm thiểu rủi ro tai nạn giao thông.

Chính sách này còn giúp nâng cao nhận thức cộng đồng về tầm quan trọng của việc kiểm soát khí thải, đồng thời thúc đẩy ý thức bảo trì và bảo dưỡng xe, không chỉ nhằm đạt chuẩn khí thải mà còn để bảo vệ sự an toàn của người tham gia giao thông.