Phát hiện đầu 'người rắn' 7.500 năm tuổi

Bức tượng kỳ bí mang dáng dấp "người rắn"

Tác phẩm điêu khắc đặc biệt này có hộp sọ thon dài, mũi phẳng, đôi mắt hẹp và thiếu đi hình dáng miệng. Đây được coi là một ví dụ khác của loại tượng 'người rắn' (Ophidian) vốn phổ biến trong nghệ thuật Ubaid. Theo nhà khảo cổ học Piotr Bieliński, bức tượng đặt ra những câu hỏi thú vị về vai trò biểu tượng hoặc nghi lễ mà nó mang lại cho cộng đồng cổ đại.

Những bức tượng 'người rắn' này thường được điêu khắc với hình dáng nữ giới mảnh mai, có đầu giống chim hoặc thằn lằn. Đôi mắt thường được tạo hình giống hạt cà phê và cơ thể được trang trí bằng các chấm biểu tượng cho vảy rắn. Ý nghĩa của những biểu tượng bò sát này vẫn là một chủ đề gây tranh luận, với nhiều giả thuyết xoay quanh vai trò tín ngưỡng hoặc xã hội của chúng trong đời sống người Ubaid.

Nền văn hóa đặt nền móng cho văn minh Lưỡng Hà

Văn hóa Ubaid không chỉ nổi tiếng với những tác phẩm nghệ thuật độc đáo mà còn được ghi nhận là nền tảng cho sự phát triển của văn minh Sumer sau này. Họ xây dựng các hệ thống thủy lợi, mạng lưới thương mại, và các công trình tôn giáo trải dài từ Iraq đến khu vực ngày nay là Kuwait. Đồ gốm Ubaid với hoa văn tinh xảo cũng là một trong những dấu hiệu nhận diện đặc trưng của nền văn hóa này.

Kể từ năm 2009, địa điểm Bahra 1 đã trở thành một trung tâm nghiên cứu khảo cổ quan trọng, với nhiều khám phá đáng chú ý như các cấu trúc tôn giáo cổ xưa và một xưởng gốm Ubaid lâu đời nhất từng được phát hiện trong khu vực.

Xưởng gốm và những bằng chứng về đời sống cổ đại

Một phát hiện nổi bật tại Bahra 1 là xưởng gốm cung cấp nhiều manh mối về kỹ thuật sản xuất và mạng lưới văn hóa của người Ubaid. Đồ gốm được phát hiện tại đây chứa các tàn dư thực vật hoang dã như sậy và cả những loại cây trồng như lúa mì, lúa mạch. Điều này giúp các nhà nghiên cứu hiểu rõ hơn về hệ sinh thái và đời sống của người cổ đại trong khu vực hơn bảy thiên niên kỷ trước.

Nhà khảo cổ học Roman Hovsepyan cho biết, sự pha trộn giữa đồ gốm địa phương và đồ gốm nhập khẩu từ các khu vực khác trong văn hóa Ubaid là minh chứng cho một mạng lưới giao thương phức tạp.

Những bức tượng Ophidian, bao gồm cả mảnh vỡ tìm thấy tại xưởng gốm Bahra 1, là một phần quan trọng trong việc hiểu văn hóa Ubaid. Chúng không chỉ là sản phẩm nghệ thuật mà còn có thể mang ý nghĩa nghi lễ hoặc biểu tượng. Hầu hết các bức tượng loại này được phát hiện trong các ngôi nhà hoặc ngôi mộ, thường đi kèm với hàng hóa khác, cho thấy vai trò quan trọng trong đời sống tinh thần của người Ubaid.

Việc phát hiện bức tượng 'người rắn' tại Bahra 1 không chỉ cung cấp thêm manh mối về nghệ thuật và tín ngưỡng của người Ubaid mà còn mở ra những câu hỏi mới về sự phát triển của văn minh thời kỳ tiền sử ở vùng Lưỡng Hà. Nhóm nghiên cứu hy vọng rằng, những khám phá tại Bahra 1 sẽ giúp vén màn thêm nhiều bí mật về nền văn hóa độc đáo này, đồng thời kết nối những câu chuyện về một thời kỳ vàng son của lịch sử nhân loại.