Những người ăn keto đang bỏ phí nhiều thực phẩm thuộc loại tốt nhất hành tinh

Ăn chất béo thoải mái mà vẫn gầy và giữ dáng - đó là nguyên lý đằng sau một chế độ ăn kiêng rất nổi tiếng ngày nay được gọi với cái tên ketogenic.

"Tôi phết kem béo lên mọi thứ mà tôi ăn", David Harper, một tín đồ của chế độ ăn này, người đã thực hành ketogenic trong hơn 6 năm nay chia sẻ.

Kế hoạch ăn uống của Harper được thiết kế để đưa cơ thể vào trạng thái ketosis, chế độ đốt cháy chất béo được kích hoạt giống với một người đang đói. 

Nhưng để đốt cháy được chất béo, những người ăn ketogenic phải hạn chế hết mức carbohydrate để thúc đẩy trạng thái trao đổi chất này, bởi thông thường, cơ thể sẽ luôn ưu tiên sử dụng carbohydrate để đốt cháy lấy năng lượng.

Chỉ khi hết carbohydrate, bạn mới chuyển vào trạng thái ketosis để đốt cháy chất béo làm nhiên liệu.

Những người ăn keto đang bỏ phí nhiều thực phẩm thuộc loại tốt nhất hành tinh

Những người nổi tiếng như LeBron James và Kourtney Kardashian, cũng như một số kỹ sư ở Thung lũng Silicon thề trung thành với chế độ ăn ketogenic nói rằng nó giúp họ giảm cân và có được trí tuệ minh mẫn.

Harper cũng vậy, anh cho biết chế độ ăn này đã giúp cả mình và vợ giữ dáng và hài lòng. Là một nhà nghiên cứu ung thư, bây giờ Harper cũng đang nghiên cứu xem ketogenic có thể hỗ trợ cải thiện các phương pháp điều trị ung thư hay không.

Mặc dù vậy, không phải tất cả mọi người đều bị thuyết phục và đồng ý với những hệ quả mà chế độ ăn này mang lại.

Tiến sĩ Shivam Joshi, một bác sĩ tại bệnh viện Bellevue đồng thời là giảng viên y học tại Đại học New York, cho biết chế độ ăn ketogenic đã hạn chế nhiều loại thực phẩm lành mạnh giúp con người sống lâu và khỏe mạnh, ví dụ như đậu hoặc ngũ cốc.

Gần đây, ông đã đồng xuất bản một bài báo nêu ý kiến trên tạp chí y khoa JAMA Internal Medicine, trong đó đưa ra những "luận điểm mạnh mẽ được hỗ trợ bởi bằng chứng" để nói về chế độ ăn ketogenic.

"Những gì mọi người đang làm về cơ bản giống như đập chuột bể bình, bởi họ cho rằng tất cả carbohydrate đều xấu", ông nói. "Đó không phải sự thật".

Tiến sĩ Joshi tin rằng thời gian cuối cùng sẽ chứng minh ketogenic rồi cũng sẽ vô dụng như tất cả các trào lưu ăn kiêng trước nay.

Ketogenic loại bỏ tất cả carbohydrate, bao gồm cả những loại carb tốt giúp chúng ta trường thọ

Trong chế độ ăn ketogenic, điểm mấu chốt và cũng là điều mà tiến sĩ Joshi lo ngại, đó là quá trình đốt cháy chất béo để lấy năng lượng sẽ tạo ra một hợp chất gọi là ketone trong gan.

Với chế độ ăn thông thường, tất cả chúng ta đều sản xuất một lượng nhỏ ketone, đặc biệt là khi bạn tập thể dục hoặc ở phụ nữ mang thai. Nhưng người ăn ketogenic có nồng độ ketone trong máu cao hơn cả, là bởi vì họ chỉ đốt cháy chất béo mà hầu như không có chút carbohydrate nào. (Những người ăn chế độ này tiêu thụ khoảng 70-80% calo từ chất béo 15% hoặc hơn từ protein và chỉ 5% carbohydrate).

Tiến sĩ Joshi nghĩ rằng chiến lược này đẩy cả những thực phẩm chứa carbohydrate tốt vào một xó, nơi mà chúng không đáng bị bỏ lại.

"Nhiều người ăn ketogenic nói carbohydrate là xấu", ông nói, "Tôi không bảo vệ carb tinh chế, thứ mà ngay cả tôi cũng chỉ trích. Nhưng tôi bảo vệ carb chưa tinh chế, trái cây, rau, ngũ cốc nguyên cám, đậu, đậu lăng, những thực phẩm tương tự. Đây là một trong số những thực phẩm lành mạnh nhất trên hành tinh".

Các chuyên gia dinh dưỡng thường đồng ý với điều này. Những người tiêu thụ nhiều ngũ cốc nguyên cám - như lúa mạch, gạo nâu, yến mạch và quinoa - có xu hướng sống khỏe mạnh hơn và sống thọ hơn. Họ thậm chí có thể giảm nguy cơ phát triển một số bệnh nguy hiểm đến tính mạng.

"[Chế độ ăn với] lượng ngũ cốc nguyên cám cao hơn có liên quan đến nguy cơ mắc bệnh tim mạch, ung thư và tử vong thấp hơn", các nhà nghiên cứu từ Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ viết trong một bài báo gần đây, cảnh báo về việc người Mỹ đang ăn rất ít ngũ cốc nguyên cám.

Liên tục, ngày càng có nhiều nghiên cứu cho thấy các chế độ ăn uống giàu ngũ cốc, chẳng hạn như chế độ ăn Địa Trung Hải, có liên quan đến việc bảo vệ con người khỏi suy giảm nhận thức và trầm cảm tốt hơn so với các chế độ ăn uống khác.

Chế độ ăn Địa Trung Hải và chế độ ăn ketogenic có một điểm chung quan trọng: Cả hai đều hạn chế carbohydrate tinh chế, đó là những loại ngũ cốc đã bị xát bỏ chất xơ được dùng để làm ra nhiều loại thực phẩm như bánh mì trắng.

Ở trạng thái tự nhiên, toàn bộ hạt lúa mì sẽ có cả lớp vỏ bên ngoài của cám và mầm. Nhưng để sản xuất lúa mì tinh chế, lớp vỏ đó đã bị tước đi, chỉ còn lại nội nhũ gồm toàn bộ là carbohydrate của lúa mì.

Cho dù carb tinh chế được dùng làm ra bất kể loại thực phẩm nào đi chăng nữa, từ đồ ăn liền, bánh cho đến ngũ cốc thông thường đều không ở lại lâu trong đường tiêu hóa của chúng ta. Điều đó có nghĩa là chúng không giúp bạn no lâu.

Thay vào đó, carb tinh chế được tiêu hóa nhanh chóng, có thể khiến lượng đường trong máu tăng vọt. Thường xuyên ăn nhiều carb tinh chế sẽ góp phần khiến bạn tăng cân và tăng nguy cơ mắc các bệnh mạn tính như tiểu đường và bệnh tim mạch.

"Khi nhìn lại bạn sẽ thấy, chúng ta ăn rất nhiều carbohydrate tinh chế, như bánh mì trắng, gạo trắng, bột mì trắng, những thứ tương tự. Những thực phẩm này không có chất xơ. Những thực phẩm này chưa bao giờ được coi là tốt", tiến sĩ Joshi nói.

Khoảng hai phần ba hệ thống thực phẩm của Hoa Kỳ bây giờ bao gồm thực phẩm siêu chế biến, thứ có thể khuyến khích bạn ăn quá nhiều. Vì vậy thật dễ hiểu tại sao người Mỹ ngày nay tiêu thụ trung bình nhiều hơn 400 kcal mỗi ngày, so với thời điểm 50 năm về trước.

Chúng ta chưa biết nhiều về rủi ro của việc ăn ketogenic kéo dài

Mối quan tâm khác của tiến Joshi về chế độ ăn ketogenic là hiện không có nhiều bằng chứng khoa học về tác dụng lâu dài của nó, cũng như cả các chế độ ăn giàu ngũ cốc nguyên cám cũng như các loại thực vật khác.

Chế độ ăn ketogenic không phải là mới: Mọi người đã ăn ketogenic từ những năm 1800 với rất nhiều biến thể của chế độ ăn này. Vào những năm 1920, ketogenic từng được giới thiệu như một phương pháp để điều trị chứng động kinh kháng thuốc.

Nhưng các tài liệu khoa học về chế độ ăn này rất ít, một phần vì không có nhiều người thực hành nó.

"Nếu bạn nghĩ về chế độ ăn ketogenic như một can thiệp y tế, một loại thuốc kê toa hay bất cứ điều gì khác, bạn sẽ muốn biết những rủi ro, lợi ích và các lựa chọn thay thế", tiến sĩ Joshi nói. "Chúng ta không có các nghiên cứu dài hạn theo dõi một nhóm người ăn ketogenic trong thời gian dài để chứng minh cho sự an toàn của nó".

Tiến sĩ Joshi cũng lưu ý thực sự đã có nghiên cứu trên những trẻ em sử dụng chế độ ăn ketogenic để giảm tỷ lệ động kinh. Nhưng khi những đứa trẻ đó ăn chế độ ăn này, mức cholesterol LDL "xấu" của chúng có thể tăng lên, trong khi cholesterol HDL "tốt" giảm xuống. Ít nhất một đứa trẻ ăn ketogenic để kiểm soát cơn động kinh đã chết vì suy tim.

Ngoài ra, những đứa trẻ khác cũng có thể gặp một số biến chứng không gây tử vong bao gồm sỏi thận và thiếu sắt. Hầu hết những đứa trẻ dễ bị động kinh không thể tuân thủ ketogenic mãi mãi. Thường thì chỉ một vài năm sau, chúng sẽ bắt đầu ăn nhiều carb trở lại.

Chúng ta chưa biết nhiều về rủi ro của việc ăn ketogenic kéo dài

Khi nói đến tác dụng lâu dài của ketogenic lên người trưởng thành, thậm chí chúng ta còn biết ít hơn.

"Chúng ta không biết liệu chế độ ăn ketogenic ở người lớn có dẫn đến gãy xương hay không, bạn biết đấy, nghiên cứu 10 năm rồi chúng ta vẫn không biết điều đó", tiến sĩ Joshi nói.

Bác sĩ tim mạch Ethan Weiss, bản thân cũng tuân thủ chế độ ăn ketogenic, nhưng ông thừa nhận chúng ta hiện vẫn chưa rõ liệu nó có an toàn với mọi người hay không.

"Tôi nghĩ rằng đại đa số những người thực hành chế độ ăn kiêng này sẽ không gặp rắc rối với mức cholesterol của họ", bác sĩ Weiss nói. "Nhưng tôi sẽ không nói với những người đã gặp rắc rối với mức cholesterol của họ rằng [cứ ăn chế độ ăn này đi sẽ] không thành vấn đề".

Về phần mình, Harper lập luận rằng mọi người đã tuân thủ chế độ ăn kiêng ít chất béo và nhiều carb trong nhiều năm trước đó, và kết quả là: Tỷ lệ bệnh tiểu đường và béo phì đang tăng vọt.

"Chúng ta đã từng phỉ báng chất béo - đặc biệt là chất béo bão hòa - trong 30 hoặc 40 năm qua, trong khi thực tế chúng ta đáng lẽ phải làm điều đó với đường", ông nói.

Không có một chế độ ăn uống nào phù hợp với mọi cơ thể

Những bất đồng về chế độ ăn ketogenic hiện nay nhấn mạnh một sự thật lớn hơn về khoa học dinh dưỡng: Không có một chế độ ăn kiêng duy nhất nào có thể phù hợp với tất cả mọi người.

"Ở cấp độ cá nhân, hiện tại chúng ta biết rằng không có chế độ ăn kiêng hay can thiệp nào phù hợp với tất cả mọi người, hoặc thậm chí cho một cá nhân trong suốt cuộc đời của họ", một nhóm các bác sĩ tim mạch từ Scripps Research viết trên tạp chí y khoa Lancet hồi đầu năm.

Như Tim Spector, một nhà dịch tễ học và giáo sư tại Đại học King College ở London, trước đây đã nói một chế độ dinh dưỡng hoặc khuyến nghị ăn uống tạo được xu hướng ngoài kia, không có nghĩa là nó phù hợp với bản thân bạn.

Tuy nhiên, tất cả các chuyên gia dinh dưỡng thường đồng ý với nhau rằng: Một bữa ăn lý tưởng cho bất kỳ ai nên có đầy đủ các loại rau tươi, nhiều chất xơ và ít thực phẩm chế biến.

Tham khảo Businessinsider