Lần đầu tiên kể từ Cách mạng Công nghiệp năm 1882, nước Anh trải qua một ngày hoàn toàn không dùng điện từ than

Kể từ thời kỳ bùng nổ cuộc Cách mạng Công nghiệp cho đến nay, thứ Sáu này là ngày đầu tiên nước Anh hoàn toàn không đốt than để sản xuất điện – một bước phát triển đang được các quan chức và các nhà vận động về thay đổi khí hậu ca ngợi như một thời điểm bước ngoặt.

Trước đây, nước Anh cũng đã trải qua một số thời điểm không đốt than để sản xuất điện, nhưng với thời lượng ngắn hơn. Ví dụ, vào tháng Năm năm ngoái, hoạt động sản xuất điện từ than đã dừng lại lần đầu tiên, nhưng nó chỉ kéo dài trong vài giờ vào thời điểm đó. Vào ngày cuối tuần tiếp theo trong tháng đó, mạng lưới điện quốc gia của Anh cũng ngừng tiếp nhận điện sản xuất từ than trong vòng 19 tiếng đồng hồ, thời lượng lâu nhất cho đến lúc đó.

Tuy vậy, lần này là lần đầu tiên việc dừng sản xuất điện từ than kéo dài trong vòng 24 tiếng đồng hồ. Không những vậy, sự kiện này còn diễn trong một ngày làm việc, thay vì cuối tuần như những lần trước đó.

Nhà máy sản xuất điện từ than Ferrybridge C ở phía Bắc nước Anh, đã đóng cửa vào năm ngoái.

Nhà máy điện sản xuất từ than đầu tiên mở cửa tại Holborn Viaduct ở London năm 1882. Từ đó đến nay, than được xem như người hùng khi đưa nước Anh tiến vào thời đại công nghiệp và thế kỷ 21. Tuy nhiên, nó cũng đóng góp đáng kể cho hiện tượng sương mù dày đặc, một điều từng được xem là hiện tượng tự nhiên đặc trưng của khí hậu nước Anh.

Đối với nhiều người sống trong các thị trấn khai mỏ và trên cả nước Anh, than không chỉ là xương sống của nền kinh tế, mà còn là một lối sống. Nhưng ngành công nghiệp này đã ở bên bờ vực của sự suy tàn trong một thời gian gần đây. Mỏ than tầng sâu cuối cùng của nước Anh đã đóng cửa vào tháng Mười Hai năm 2015, cho dù việc khai thác lộ thiên vẫn được tiếp tục.

Nước Anh đã đặt ra lộ trình cho việc loại bỏ hoàn toàn ảnh hưởng của than vào năm 2025. Hiện tại, nước này đang đóng cửa dần các nhà máy sản xuất điện từ than và chuyển sang các nhà máy điện dùng khí đốt sạch hơn và năng lượng tái tạo, như gió và năng lượng mặt trời.

Không chỉ vậy, theo các quan chức, xu hướng chấm dứt sản xuất điện từ than là rất vững chắc, với việc những ngày không dùng than đang trở nên ngày càng phổ biến. Từ năm 2012 đến nay, 2/3 công suất phát điện than của nước Anh đã bị cắt giảm. Một số nhà máy đã chuyển đổi một phần sang các vật liệu sinh khối, như các viên gỗ (wood pellet). Năm ngoái, thị phần của than trong tổng sản lượng điện đã giảm xuống chỉ còn 9%, giảm nhanh so với mức 23% của năm 2015, và 40% của năm 2012.

Một số quốc gia đã loại bỏ hoàn toàn than ra khỏi các nhà máy phát điện của mình. Đó là những nước Thụy Sĩ, Bỉ và Na Uy, những nơi mà Carlos Fernandez Alvarez, nhà phân tích về than tại Cơ quan Năng lượng Quốc tế tại Paris, đã gọi là “mỗi ngày đều là một ngày không khói than.”

Hiện tại, than vẫn được sử dụng trong ngành công nghiệp nặng như luyện thép và sản xuất xi măng, tuy nhiên nếu nhìn vào vai trò quan trọng của than với lịch sử nước Anh, có thể thấy tại sao ông Alvarez đã gọi ngày sự kiện không khói than vào thứ Sáu này là một bằng chứng cho xu hướng “điện ít carbon”.

“Ngày đầu tiên không khói than tại Anh kể từ thời kỳ Cách Mạng Công Nghiệp đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong quá trình chuyển đổi năng lượng.” Hannah Martin, người đứng đầu bộ phận năng lượng tại Tổ chức Hòa bình Xanh của Anh, cho biết. “Phương hướng của xu thế này ở cả Anh và trên toàn cầu là hướng về một nền kinh tế ít carbon.”

Tham khảo NYTimes