Đầu tiên là xe tự lái, siêu thị tự thanh toán, giờ là nhà băng tự động: Số phận hàng triệu nhân viên ngân hàng sẽ đi về đâu?

Đầu tiên là xe tự lái. Cây xăng tự động. Siêu thị tự thanh toán.

Và giờ là ngân hàng tự động.

Không có bất kỳ ai cả. Không giao dịch viên đón bạn bằng những lời chào kiểu: “Ngày hôm nay của bạn thế nào?” Thay vào đó, một chiếc máy sẽ làm hết tất cả những điều đó – điều này đang trở thành sự thực sớm hơn bạn nghĩ.

Bank of America đã mở 3 chi nhánh ngân hàng nhỏ kể từ đầu năm mới – nơi có những chiếc máy ATM và thiết bị họp qua video mà hoàn toàn vắng bóng người. 2 chi nhánh được mở tại Denver và 1 ở Minneapolis.

Ngoài ATM, còn có một robo-banks được gọi là trung tâm tự động hóa – cho phép khách hàng thực hiện các cuộc gọi video cho nhân viên Bank of America tại những địa điểm khác để thảo luận về những vấn đề nảy sinh phức tạp trong giao dịch của họ.

“Đây là khởi đầu cho cái chết của những chi nhánh ngân hàng vật lý”, theo Peter Fitzgerald – Cựu thượng nghị sỹ Mỹ đến từ bang Illinois – một chuyên gia ngân hàng lâu năm và là đồng sáng lập của ngân hàng Chain Bridge tại McLean. “Các chi nhánh ngân hàng chết rồi. Chúng bị giết bởi iPhone”.

Theo số liệu được tổng hợp bởi Công ty Bảo hiểm ký thác liên bang Mỹ, số lượng nhân viên ngân hàng Mỹ vẫn duy trì ở mức khá ổn định. Có khoảng 2.110.276 nhân viên trong năm 2012 và giảm một chút xuống còn 2.043.480 người vào năm ngoái.

Tuy nhiên, số lượng các chi nhánh ngân hàng lại giảm mạnh từ đỉnh điểm 99.540 chi nhánh năm 2009 xuống còn 91.861 chi nhánh trong quý 3 năm 2016 theo số liệu của ABA.

Người phát ngôn của Bank of America là Anne Pace nói rằng những chi nhánh ngân hàng vật lý sẽ không biến mất hoàn toàn. Mỗi ngày, có khoảng 1 triệu người ghé thăm 4.597 chi nhánh tại Mỹ của họ và tương tác với các giao dịch viên. Tuy nhiên số lượng các chi nhánh đã giảm so với mức 5.900 chi nhánh vào 6 năm trước. Công ty đã có 16.000 máy giao dịch tự động.

Những khách hàng sử dụng robo-bank “có thể có cuộc hội thoại riêng biệt để nhận các khoản thế chấp, lên kế hoạch nghỉ hưu, mở một doanh nghiệp hay nhận một khoản vay mua ô tô. Động thái này vẫn chỉ nằm trong giai đoạn thử nghiệm. Chúng tôi chưa ra mắt mô hình này rộng rãi. Chúng tôi sẽ quan sát xem nó diễn ra như thế nào, học hỏi và đưa ra quyết định cuối cùng sau đó”.

Dẫu vậy, Pace vẫn khẳng định mô hình chi nhánh ngân hàng mới không thay thế được những chi nhánh vật lý hiện tại.

Từ "robo-bank" xuất hiện tại hội thảo của Credit Suisse diễn ra ở Miami vào ngày thứ 3 vừa qua trong phần hỏi đáp với Dean Athanasia – Giám đốc mảng ngân hàng cá nhân của Bank of America.

Sẽ không có chuyện Bank of America cắt giảm nhân sự khi đưa vào sử dụng robo-bank. Tuy nhiên những mô hình chi nhánh mới là một phần trong cuộc cách mạng ngành ngân hàng Mỹ diễn ra từ vài năm nay. Cuộc cách mạng này diễn ra trong bối cảnh các ngân hàng đều đang tìm cách thực hiện các giao dịch với ít chi nhánh hơn, giảm số lượng giao dịch viên cũng như quản lý.

“Tiền mặt sắp chết rồi. Rất nhiều người trẻ không mang theo tiền mặt nữa. Họ chỉ sử dụng thẻ tín dụng mà thôi. Trong năm 2011 và 2012, số lượng truy cập các chi nhánh ngân hàng đã giảm mạnh. Lần cuối cùng tôi kiểm tra, 98,5% các giao dịch của ngân hàng được làm trực tuyến và tự động”, Fitzgerald nói.

Robo-bank cũng là một phần trong chiến lược của Bank of America để mở rộng sự hiện diện của họ tại những khu vực khó tiếp cận. So với các chi nhánh ngân hàng truyền thống, robo-bank tiết kiệm diện tích cũng như nguồn nhân lực hơn rất nhiều.

Các chi nhánh ngân hàng truyền thống của Bank of America hiện tại thường có diện tích 460 m2. Trong khi đó, robo-bank chỉ chiếm ¼ kích thước này.

“Không có một kích thước ngân hàng tiêu chuẩn nào phù hợp với tất cả mọi người. Chúng tôi có những trung tâm khác nhau dựa trên những cộng đồng khác nhau. Với khoản tiết kiệm được từ các ngân hàng di động, chúng tôi tái đầu tư vào những trung tâm mới, tái thiết lại những mảng khác và thuê nhiều chuyên gia phân tích hơn để cung cấp những lời khuyên cũng như chỉ dẫn chi tiết hơn cho khách hàng”.

Nhìn chung, viễn cảnh những giao dịch viên thực hiện giao dịch đổi hoặc kiểm tiền sớm muộn được thay thế bằng công nghệ.

“Chúng tôi chỉ đơn giản đang đáp ứng theo nhu cầu của khách hàng. Lượng người dùng ngân hàng di động tăng lên 21,6 triệu người và 19% giao dịch tiền gửi được thực hiện qua di động. Con số này tương đương với 880 trung tâm tài chính. Chúng tôi cần phải có mặt ở đó”.