Chưa chắc bạn đã biết: Kích thước cảm biến hay số "chấm" mới thực sự quan trọng khi chụp ảnh?
Nếu như càng có nhiều "chấm" ảnh càng đẹp, thì tại sao chưa xuất hiện máy ảnh 1000, thậm chí 1 triệu megapixel?
Khi mua máy ảnh hay điện thoại mới, phần lớn người dùng thường quan tâm ngay đến con số megapixel. Một chiếc smartphone 108MP nghe có vẻ “xịn” hơn hẳn so với một chiếc máy ảnh 24MP.

Nhiều người tin rằng càng nhiều megapixel thì ảnh càng nét, càng chất lượng. Tuy nhiên, nếu điều đó đúng, các nhiếp ảnh gia đã chẳng cần đến những chiếc máy ảnh chuyên nghiệp giá hàng trăm triệu đồng, mà chỉ cần dùng smartphone 200MP là đủ. Thực tế lại hoàn toàn khác: chất lượng ảnh không chỉ phụ thuộc vào megapixel.
Số megapixel thực chất là gì?
Megapixel (hay mọi người thường gọi là số "chấm") là số lượng điểm ảnh trên cảm biến hình ảnh. Một bức ảnh 12MP nghĩa là có 12 triệu điểm ảnh, trong khi 50MP có tới 50 triệu. Về lý thuyết, càng nhiều điểm ảnh thì ảnh càng chi tiết, đặc biệt khi phóng to hoặc cắt nhỏ (crop).

Số điểm ảnh cảm biến được tính bằng số điểm ảnh chiều ngang x chiều dọc, ví dụ ảnh có 4000 điểm chiều ngang, 3000 chiều dọc thì sẽ có 12.000.000 "chấm" hay 12 Megapixels.
Nhưng megapixel chỉ phản ánh độ phân giải, không phản ánh chất lượng ánh sáng và màu sắc trong ảnh. Một bức ảnh nhiều megapixel nhưng cảm biến kém sẽ không đẹp bằng ảnh ít megapixel nhưng cảm biến lớn và có khả năng "bắt" ánh sáng tốt hơn.
Kích thước cảm biến còn quan trọng hơn?
Cảm biến ảnh có thể coi như “con mắt” của thiết bị. Cảm biến càng lớn, mỗi điểm ảnh (pixel) càng to và càng có khả năng thu ánh sáng tốt hơn giúp ảnh sáng rõ, ít nhiễu và giữ được nhiều chi tiết vùng tối, vùng sáng. Khi thiết kế cảm biến cho máy ảnh và điện thoại, các nhà sản xuất luôn phải tìm ra tỷ lệ hợp lý giữa 2 yếu tố này.

So sánh kích thước cảm biến của các thiết bị thông dụng hiện nay
Một ví dụ dễ hiểu: Cảm biến giống như cái xô hứng nước, còn pixel là những cái cốc nhỏ được đặt trong xô. Xô to thì cốc có thể to, hứng được nhiều nước (ánh sáng). Xô bé mà nhồi nhiều cốc thì phải dùng cốc nhỏ hơn, mỗi chiếc hứng ít nước.

Một chiếc xô lớn nhưng ít cốc sẽ hứng được nhiều nước hơn so với một chiếc xô nhỏ với nhiều cốc "tí hon"
Thực tế cho thấy có những dòng máy ảnh "cổ lỗ sĩ" như Canon 1D đời 2001 chỉ có 4MP nhưng với cảm biến lớn, chất lượng ảnh khi không zoom lớn vẫn "thuận mắt" hơn nhiều so với smartphone 100MP ngày nay.

Dù đã là dòng máy ảnh "cổ lỗ sĩ" nhưng khi đặt vào tay những nhiếp ảnh gia có kinh nghiệm, Canon 1D đời 2001 vẫn có thể cho ra ảnh đẹp hơn smartphone hiện đại
Sony A7S cũng chỉ có 12MP nhưng nổi tiếng chụp và quay video thiếu sáng xuất sắc. So sánh trực tiếp trong Thế giới máy ảnh, Canon 5DS (50MP) lại kém hơn Canon 5D Mark IV (30MP) trong khả năng chụp chiếu sáng, vì có cùng kích thước cảm biến nhưng có nhiều điểm ảnh hơn.

Ra mắt trong cùng một thế hệ, nhưng 5D Mark IV được đánh giá là chụp thiếu sáng tốt hơn so với 5DS vì có ít điểm ảnh hơn trên cùng một kích thước cảm biến
Khi nào megapixel mới thực sự quan trọng?
Không thể phủ nhận rằng nhiều "chấm" có ích trong một số trường hợp. Nếu bạn cần in ảnh khổ lớn, làm poster quảng cáo, hoặc thường xuyên crop sâu để chỉnh sửa bố cục, một máy ảnh 40 - 60MP hoặc hơn sẽ giúp giữ chi tiết tốt. Nhưng với người dùng phổ thông, chỉ cần 12- 24MP đã quá đủ để chụp, in ảnh khổ A3, A2, hay đăng mạng xã hội.

Đăng ảnh lên mạng xã hội không cần độ phân giải cao như mọi người thường nghĩ
Một ví dụ trực quan: Một cảm biến 12MP có thể chụp được những bức ảnh với kích thước 4000 điểm ảnh chiều ngang và 3000 điểm ảnh chiều dọc. Với Facebook, kích thước hình ảnh được cho là tối ưu chỉ có chiều ngang chứa 2048 điểm ảnh thôi, độ nét lớn hơn chỉ thấy được khi tải về và zoom thật lớn.

Hiện nay đã xuất hiện nhiều công cụ để tăng độ nét hình ảnh bằng AI, nên việc "chạy theo số chấm" dường như mất đi sự quan trọng
Ngày nay, các công cụ AI Upscaling như Photoshop hay Topaz còn cho phép phóng to ảnh độ phân giải thấp lên mà vẫn giữ chi tiết. Điều này càng làm cho việc “chạy theo số chấm” trở nên kém cần thiết.
Những yếu tố khác ảnh hưởng đến chất lượng ảnh
Chất lượng ảnh phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố, không chỉ dừng ở megapixel và cảm biến. Định dạng file là một ví dụ. Ảnh RAW giữ nhiều dữ liệu ánh sáng hơn JPEG, dễ chỉnh sửa hậu kỳ mà không mất chi tiết.

Ảnh RAW chứa lượng thông tin lớn hơn so với định dạng JPEG, từ đó có thể chỉnh sửa một cách "mạnh tay" hơn trong quá trình hậu kỳ
Ống kính cũng cực kỳ quan trọng: cảm biến tốt nhưng gắn ống kính kém thì ảnh cũng khó đẹp. Và trên hết, kỹ năng của người chụp, có biết cách căn bố cục, nắm bắt ánh sáng và khoảnh khắc khi chụp hay không vẫn là yếu tố tiên quyết tạo nên bức ảnh đáng nhớ, bất kể máy bao nhiêu "chấm" hay cảm biến lớn tới mức nào.

Những chiếc ống kính máy ảnh "to nặng" là có lý do của nó!
Trở lại với câu hỏi chính
Câu trả lời cho câu hỏi “Có phải càng nhiều megapixel thì ảnh càng nét” là không hẳn. Megapixel chỉ quan trọng khi bạn cần in ảnh lớn hoặc crop mạnh. Để có ảnh đẹp, quan trọng hơn hết là kích thước cảm biến, độ lớn điểm ảnh, chất lượng ống kính và kỹ năng người chụp.

Đừng chỉ nhìn vào "số chấm" khi chọn smartphone và máy ảnh
Một chiếc máy ảnh hay smartphone 12 - 24MP với cảm biến lớn và phần mềm xử lý tốt vẫn tạo ra những bức ảnh ấn tượng hơn nhiều so với một thiết bị 200MP nhưng cảm biến nhỏ. Thay vì chỉ nhìn vào con số “chấm ảnh”, hãy chú ý đến cái “xô” hứng ánh sáng - tức cảm biến - cũng như cách bạn tận dụng nó. Đó mới là bí quyết để có những bức ảnh để đời.
NỔI BẬT TRANG CHỦ
Apple gửi thư mời sự kiện ra mắt iPhone 17 ngày 9/9: “Sẽ mêêêê”
Apple xác nhận sẽ tổ chức sự kiện đặc biệt ngày 9/9 tới tại Apple Park, nơi iPhone 17 cùng nhiều sản phẩm mới dự kiến được giới thiệu, với sự góp mặt của các cơ quan báo chí trong nước.
Elon Musk lập công ty AI Macrohard "to và cứng", đối nghịch với Microsoft