Bộ trưởng KHCN Nguyễn Mạnh Hùng: Đi sau buộc phải nhảy cóc công nghệ

Chiều 21/4, Bộ Khoa học và Công nghệ tổ chức Lễ hưởng ứng Ngày Sáng tạo và Đổi mới sáng tạo thế giới năm 2025.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng , năm 2017, Liên Hợp Quốc chọn ngày 21/4 là Ngày Sáng tạo và Đổi mới, nhằm nâng cao nhận thức về vai trò của sáng tạo và đổi mới trong việc giải quyết các vấn đề phát triển bền vững và thúc đẩy tăng trưởng toàn diện ở mọi quốc gia, mọi tầng lớp xã hội.

Với Việt Nam, Bộ trưởng cho rằng, Ngày Sáng tạo và Đổi mới không chỉ là ngày của nhà khoa học hay doanh nghiệp công nghệ, mà là ngày để tôn vinh tư duy sáng tạo của mọi người trong mọi ngành, mọi lĩnh vực, khuyến khích tinh thần "dám nghĩ, dám làm, dám đổi mới" trong toàn xã hội, kết nối sáng tạo và đổi mới với phát triển bền vững.

Theo Bộ trưởng, các nước đi sau buộc phải nhảy cóc công nghệ. Tiếp thu công nghệ sẵn có, rồi cải tiến, tái tạo, ứng dụng sáng tạo theo ngữ cảnh địa phương. Đổi mới sáng tạo cho phép sáng tạo trong điều kiện hạn chế, rất phù hợp với bối cảnh của các nước đang phát triển.

“Các nghiên cứu quốc tế đã chỉ ra, đổi mới sáng tạo là chìa khoá để các nước đang phát triển thoát bẫy thu nhập trung bình, là cửa ngách mang tính chiến lược để các nước đang phát triển rút ngắn khoảng cách, tối ưu các nguồn lực hạn chế, và tạo ra giá trị thực tiễn từ những gì sẵn có để phát triển nhanh”, Bộ trưởng nói.

Ông cho biết thêm, Việt Nam cần tạo ra một hệ sinh thái đổi mới sáng tạo mà ở đó, doanh nghiệp có thể cải tiến sản phẩm phù hợp với thị trường trong nước, người dân có thể sáng tạo trong điều kiện thực tế của mình, nhà nước hỗ trợ môi trường, thể chế và động lực để đổi mới sáng tạo không bị cản trở, được khơi thông và lan toả.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng chia sẻ, Bộ Chính trị đã giao Bộ Khoa học và Công nghệ viết đề án Quốc gia khởi nghiệp, nội dung chính là hình thành tinh thần đổi mới sáng tạo trong toàn dân, đưa đổi mới sáng tạo trở thành lối sống, phong cách sống của mọi người dân, mọi tổ chức. Xây dựng văn hoá đổi mới sáng tạo, trong đó khuyến khích khám phá, khoan dung thất bại.

Bộ trưởng cho rằng, người Việt Nam có sức mạnh là tư duy STEM (Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật, Toán học) tốt nên làm khoa học và công nghệ tốt, năng lực vận dụng tốt nên làm đổi mới sáng tạo tốt. Đây đều là những năng lực cốt lõi của thời khoa học công nghệ - đổi mới sáng tạo – chuyển đổi số.

Theo Bộ trưởng, muốn sáng tạo và đổi mới có thể trở thành toàn dân thì phải chuyển đổi số toàn diện, số hoá toàn bộ thế giới thực, đưa mọi hoạt động lên môi trường số. Môi trường số là môi trường lý tưởng cho mọi ý tưởng có thể hiện thực hoá nhanh nhất, vì nó phi vật lý, phi khoảng cách và phi tiếp xúc. Đổi mới sáng tạo của Việt Nam phải đặt trong ngữ cảnh chuyển đổi số quốc gia .

Bộ trưởng cũng cho rằng, người Việt Nam phát huy tiềm năng lớn nhất khi một hoạt động được chuyển thành phong trào toàn dân, từ kháng chiến đến đổi mới kinh tế, từ giáo dục đến chuyển đổi số. Đây là sức mạnh văn hoá - xã hội rất đặc trưng và phải được xem là trụ cột trong chiến lược phát triển đổi mới sáng tạo quốc gia.

“Xây dựng văn hoá đổi mới sáng tạo toàn dân sẽ là cốt lõi tạo nên thành công của công cuộc đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số của Việt Nam mà Trung ương Đảng, Tổng Bí thư Tô Lâm đã phát động”, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nói.